De liefdevolle aanraking

Het was liefde op het eerste gezicht toen de 19-jarige Juarez de 22-jarige Heloisa in de hoofdstraat van São João del-Rei (Brazilië) zag. Het paar is al meer dan 54 jaar gelukkig samen. Wat is hun geheim? En wat gebeurt er als we oud worden en geen langdurige relatie hebben?

"Ik noem hem ‘Lief’. En alle andere mensen noemen hem ook ‘Lief’"

Heloisa

Aanraking als teken van liefde

Het echtpaar heeft vijf kinderen, 18 kleinkinderen en 13 achterkleinkinderen. De wereld is in de afgelopen 50 jaar veel veranderd. Voor Juarez en Heloisa is echter één ding altijd hetzelfde gebleven: "We hebben altijd al graag geknuffeld, elkaar aangeraakt. Ik noem Juarez niet eens bij zijn naam. "Ik noem hem ‘Amor’, 'mijn Lief’. En nu noemen alle andere mensen hem ook ‘Lief’." Voor het stel zijn aanraken, omhelzen en knuffelen tekenen van liefde en troost. En dit terwijl ze beiden niet zijn opgegroeid met veel fysieke interactie om zich heen. Hun eigen ouders hielden bijvoorbeeld nooit elkaars hand vast.

"Fysieke interactie is geen kleinigheid. We moeten er allemaal meer aandacht aan besteden"

Prof. Dr. Martin Grunwald

Experimenteel psycholoog

Aanraking als redder in nood

Waarom is een aanraking zo belangrijk voor relaties? Eén van de mogelijk antwoorden: Het is een uitdrukking van vriendelijkheid. Onderzoek heeft aangetoond dat vriendelijkheid de belangrijkste voorspeller is voor een stabiel en gelukkig huwelijk. Vriendelijkheid zorgt ervoor dat elke partner zich gewaardeerd en begrepen voelt – kortom, zich geliefd voelt. Voor fysieke interactie is aandacht nodig en het creëert een emotionele verbondenheid. Dit is het tegenovergestelde van verwaarlozing, dat juist afstand tussen de partners creëert. Verwaarlozing kan bovendien leiden tot een groeiende wrok bij de partner die zich genegeerd voelt.

Het grote belang van aanraking

Een langdurige relatie ondersteunt ook een goede gezondheid. En opnieuw speelt menselijke aanraking een sleutelrol: aanrakingen aanrakingen verminderen hoge bloeddruk en angst. Daarnaast kan dit helpen bij hartritmestoornissen, maar ook bij symptomen van depressie en pijn.

Aanraking als pijnstiller

Amerikaanse studie over de pijnstillende effecten van sociale aanrakingen uit 2016.

De proefpersonen kregen de vraag om de pijnintensiteit te rapporteren met behulp van een numerieke pijnscore (NPS). Deze score varieert van 0, wat staat voor 'geen pijn', tot 100, wat staat voor 'de ergst denkbare pijn'. De resultaten lieten een lager pijnniveau zien tijdens een aanraking door partners in vergelijking met alle andere controlecondities.

De verbinding verloren

Helaas wordt het steeds zeldzamer om samen gelukkig oud te worden, zoals Heloisa en Juarez. Mensen in de leeftijd van 50-69 jaar hebben meer kans dan welke andere leeftijdsgroep dan ook om alleen of in kleinere gezinnen te wonen. Daar zijn meerdere redenen voor: de opkomst van de "kerngezin"-trend in de afgelopen decennia, de afname van het aantal huwelijken en een hogere levensverwachting wereldwijd. In ons NIVEA onderzoek ontdekten we dat mensen in de leeftijd van 50-69 jaar over het algemeen in hun dagelijk leven minder ervaringen met fysieke aanrakingen hebben dan in andere leeftijdsgroepen. Dit omvat minder knuffels, minder korte strelingen over de arm tijdens het praten en/ of minder mogelijkheden tot omhelzingen. Het is bewezen dat een gebrek aan aanrakingen leidt tot hogere stress-, angst- en depressieniveaus en tot een verminderde immuniteit. Gezien hun verhoogde risico op eenzaamheid als leeftijdsgebonden gezondheidsproblemen, hebben ouderen vaker aanrakingen nodig.

"Gevoelens van eenzaamheid creëren hoge niveaus van het stresshormoon cortisol. Eenzaamheid kan dus het hele epigenetische patroon van mensen veranderen."